تفاوت رنگ روغن‌های هیدرولیک در چیست؟ و هر رنگ نشان‌ دهنده چیست؟

تفاوت رنگ روغن‌های هیدرولیک در چیست؟

روغن هیدرولیک فقط یک مایع ساده برای انتقال نیرو نیست؛ این سیال نقش حیاتی در روانکاری، کاهش اصطکاک، کنترل دما و محافظت از قطعات حساس سیستم‌های هیدرولیکی دارد. یکی از مهم‌ترین نشانه‌های ظاهری که می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره وضعیت روغن و سلامت سیستم به ما بدهد، رنگ روغن هیدرولیک است. رنگ، در واقع یک شاخص تشخیصی سریع و کاربردی محسوب می‌شود که اگر درست تفسیر شود، می‌تواند از بروز خرابی‌های پرهزینه جلوگیری کند. این مقاله، به بررسی تفاوت رنگ روغن‌های هیدرولیک، مفهوم هر رنگ، زمان و نحوه تعویض روغن هیدرولیک و همچنین انتخاب روغن مناسب برای خودروهای رایج ایرانی می‌پردازد.

بیشتر بدانید:

روغن هیدرولیک چیست؟

نکات خرید روغن هیدرولیک

علائم خرابی و کم شدن روغن هیدرولیک فرمان

چرا رنگ روغن هیدرولیک اهمیت دارد؟

رنگ روغن هیدرولیک حاصل ترکیب عوامل مختلفی است و به‌هیچ‌وجه تصادفی نیست. این عوامل شامل موارد زیر می‌شود:

• نوع روغن پایه: روغن‌های معدنی معمولاً رنگی بین زرد روشن تا کهربایی دارند.
• افزودنی‌ها: مواد ضدسایش، ضدکف، ضدزنگ و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند رنگ نهایی روغن را تغییر دهند.
• شرایط کاری سیستم: دمای بالا، فشار زیاد و کارکرد طولانی‌مدت باعث تیره شدن روغن می‌شود.
• آلودگی‌ها: ورود آب، گردوغبار یا ذرات فلزی به سیستم، مستقیماً روی رنگ و شفافیت روغن اثر می‌گذارد.

بنابراین رنگ روغن، بازتابی از گذشته و حالِ عملکرد سیستم هیدرولیک است.

بیشتر بخوانید:

نحوه انتخاب مناسب‌ترین روغن هیدرولیک پراید 131

بهترین و مناسب ترین روغن هیدرولیک فرمان پراید

بهترین روغن هیدرولیک فرمان پژو پارس

معرفی بهترین روغن هیدرولیک فرمان پژو 405

روغن هیدرولیک مناسب انواع پژو 206 (تیپ 2 و تیپ 5 )

روغن هیدرولیک مناسب برای دنا پلاس و دناپلاس توربو

مفهوم رنگ‌های مختلف روغن هیدرولیک:

روغن زرد روشن یا طلایی شفاف

این رنگ معمولاً نشان‌دهنده روغن سالم، تازه یا کم‌کارکرد است. شفافیت بالا به معنای نبود آلودگی و فعال بودن افزودنی‌هاست. چنین روغنی بهترین شرایط روانکاری را فراهم می‌کند.

روغن زرد تیره یا کهربایی

این رنگ در بسیاری از سیستم‌ها طبیعی است و اغلب پس از مدتی کارکرد ایجاد می‌شود. اگر تغییر رنگ یکنواخت باشد و بوی سوختگی یا ذرات معلق دیده نشود، هنوز جای نگرانی وجود ندارد.

روغن قهوه‌ای تیره

قهوه‌ای شدن روغن معمولاً نشانه اکسیداسیون شدید و افزایش حرارت است. در این حالت، خواص روانکاری کاهش پیدا می‌کند و احتمال تشکیل رسوب و لجن بالا می‌رود.

روغن شیری یا کدر

رنگ شیری به‌ وضوح از وجود آب یا رطوبت در سیستم خبر می‌دهد. این وضعیت بسیار خطرناک است و می‌تواند باعث زنگ‌زدگی قطعات و افت شدید عملکرد سیستم هیدرولیک شود.

روغن بسیار تیره یا متمایل به سیاه

این رنگ نشان می‌دهد که روغن به پایان عمر مفید خود رسیده است← آلودگی بالا، تخریب افزودنی‌ها و ذرات فلزی از پیامدهای این وضعیت هستند و تعویض فوری روغن ضروری است.

آیا رنگ روغن به‌تنهایی معیار کیفیت است؟

رنگ روغن یک شاخص اولیه و هشداردهنده محسوب می‌شود، اما معیار قطعی نیست. ممکن است دو روغن هیدرولیک با عملکرد فنی مناسب، رنگ متفاوتی داشته باشند. برای ارزیابی دقیق‌تر باید به مواردی مانند ویسکوزیته، بوی روغن، شفافیت و در صورت امکان، آنالیز آزمایشگاهی توجه کرد. با این حال، تغییر ناگهانی یا غیرعادی رنگ، همیشه باید جدی گرفته شود.

چه روغن هیدرولیک‌هایی برای خودروهای ایرانی استفاده کرد؟

در خودروهای سواری ایرانی، روغن هیدرولیک معمولاً در سیستم فرمان هیدرولیک کاربرد دارد. انتخاب روغن مناسب برای خودروهای ایرانی ( از جمله پراید، پژو، پژو ۲۰۶، پارس و سمند) باید بر اساس توصیه سازنده خودرو انجام شود، اما به‌طور کلی ویژگی‌های زیر اهمیت دارد:

• ویسکوزیته مناسب برای شرایط آب‌ وهوایی ایران
• سازگاری با قطعات لاستیکی و آب‌ بندی‌ها
• مقاومت مناسب در برابر اکسیداسیون و کف کردن

در بسیاری از این خودروها از روغن‌های هیدرولیک با گریدهای مشخص یا روغن‌های چندمنظوره فرمان استفاده می‌شود. استفاده از روغن نامناسب می‌تواند باعث سفت شدن فرمان، ایجاد صدا، نشتی و کاهش عمر پمپ هیدرولیک شود.

زمان تعویض روغن هیدرولیک

زمان تعویض روغن هیدرولیک به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع خودرو، شرایط رانندگی و کیفیت روغن مصرفی. برخلاف روغن موتور، روغن هیدرولیک دیرتر تعویض می‌شود، اما دائمی هم نیست.

نشانه‌هایی که زمان تعویض روغن را یادآوری می‌کنند:

• تیره شدن شدید رنگ روغن
• کدر شدن یا شیری شدن روغن
• سفت شدن یا ناپایداری عملکرد فرمان
• شنیده شدن صدای غیرعادی از پمپ

بیشتر بدانید: آیا روغن هیدرولیک باید تعویض شود

بهترین زمان تعویض روغن هیدرولیک

به‌طور معمول، توصیه می‌شود روغن هیدرولیک هر ۴۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر یا هر ۲ تا ۳ سال یک‌ بار بررسی و در صورت نیاز تعویض شود. در خودروهایی که بیشتر در ترافیک، گرمای زیاد یا شرایط سخت رانندگی می‌کنند، این بازه می‌تواند کوتاه‌تر باشد. تعویض به‌ موقع روغن، از فشار اضافی به پمپ جلوگیری می‌کند و عمر کل سیستم فرمان هیدرولیک را افزایش می‌دهد.

نحوه تعویض روغن هیدرولیک

مراحل تعویض روغن هیدرولیک فرآیند پیچیده‌ای ندارد، اما باید با دقت انجام شود:

1. ابتدا روغن قدیمی از مخزن تخلیه می‌شود
2. در صورت امکان، شلنگ‌ها بررسی و تمیز می‌شوند.
3. مخزن با روغن جدید و مناسب پر می‌شود.
4. فرمان چند بار به‌ صورت کامل به چپ و راست چرخانده می‌شود تا هواگیری انجام شود.
5. سطح روغن مجدداً تنظیم و نشتی‌ها بررسی می‌شوند.

در صورت بی‌تجربگی، بهتر است این کار توسط تعمیرکار انجام شود تا از ورود هوا یا آلودگی به سیستم جلوگیری شود.

جمع بندی

رنگ روغن هیدرولیک یک نشانه ساده اما بسیار گویا از وضعیت روغن و سلامت سیستم است. شناخت تفاوت رنگ‌ها، انتخاب روغن مناسب برای خودروهای ایرانی و توجه به زمان و نحوه تعویض روغن، نقش مهمی در افزایش عمر قطعات و کاهش هزینه‌های تعمیر دارد.