احتراق بخش جدایی ناپذیر در فعالیت انواع موتورها و ژنراتورهای دیزلی، بنزینی و گازی است که این احتراق می تواند منجر به ایجاد رسوبات اسیدی شود و زمانی که با روغن ترکیب شود، موجب صدمه و آسیب رساندن به فضای داخلی موتور خواهد شد. برای خنثی سازی این رسوبات اسیدی، موادی با خاصیت قلیایی به روغن های موتور افزوده می شود. این مواد که دارای خاصیت قلیایی هستند Total Base Namber نام دارد و با شاخص TBN نشان داده می شوند. ما در این مقاله از اروند شهاب قصد داریم به بررسی خاصیت قلیایی یا TBN بپردازیم. پس برای فهم بهتر موضوع، ابتدا خاصیت قلیایی با TBN را تعریف می کنیم و سپس به بررسی نقش و اهمیت این شاخص در عملکرد روغن و همچنین کارکرد موتور می پردازیم و در آخر نیز، عوامل تاثیرگذار در کاهش ناگهانی میزان TBN روغن‌ها و همچنین زمان مناسب برای تعویض روغن که میزان خاصیت قلیایی آن کاهش یافته است را، مورد بررسی قرار خواهیم داد. پس تا انتها با ما همراه باشید.
به میزان توانایی روغن ها در از بین بردن و خنثی سازی اسیدهایی که به دلیل رسوب گذاری ناشی از احتراق در موتور ایجاد شده است، خاصیت قلیایی یا TBN می گویند. خاصیت قلیایی با افزودن مواد مخصوص ضد اسیدی و ضد رسوب گذاری به روغن های پایه ایجاد می شود و منجر به هر چه بهتر شدن عملیات روانکاری در موتورها می شود و در نتیجه طول عمر موتور و قطعات داخلی آن را افزایش می دهد. میزان TBN یا خاصیت قلیایی را با واحد mg KOH/g اندازه گیری و سنجش می کنند.
همچنین بخوانید: روغن هیدرولیک و روغن دنده مارس
همه ما می دانیم که روغن ها نقش مهم، اساسی و کلیدی در روانکاری انواع موتورها و ژنراتورها برعهده دارند. همان طور که قبلاً نیز به آن اشاره کردیم، یکی از مهم ترین موادی که به روغن های پایه افزوده می شود، مواد قلیایی و ضد اسیدی نام دارد. وجود TBN یا همان خاصیت قلیایی در روغن ها، منجر به جلوگیری از رسوب گذاری ناشی از احتراق موتور و خنثی سازی آن می شود و نقش کلیدی در عملکرد مثبت روغن و همچنین در کارکرد هر چه بهتر موتور و افزایش طول عمر قطعات داخلی آن ها را ایفا می کند. پس هر چقدر خاصیت قلیایی یا همان TBN روغن ها در حد استاندارد و اصولی باشد، رسوب گذاری اسیدها و مواد خورنده در موتورها و ژنراتورهای به شکل چشمگیری خنثی خواهد شد.
توانایی روغن در خنثی سازی ترکیبات اسیدی که در حین عملکرد روغن و در یک بازه زمانی محدود تولید می شود، باید به میزان خاص و استانداردی باشد، که با عددی تحت عنوان عدد قلیایی نشان داده می شود. روغن های موتور باید عدد قلیایی بین ۵ تا ۱۵ داشته باشند. البته این عدد با عملکرد روغن در موتور و ایجاد و ورود ترکیبات اسیدی به آن، در حد استانداردی افت خواهد کرد؛ اما به طور کلی هر چقدر میزان TBN روغن، به عدد بزرگتر که همان ۱۵ است، نزدیک تر باشد، خاصیت خنثی سازی ترکیبات اسیدی نیز بیشتر خواهد شد و بالعکس.
همان طور که می دانید، خاصیت قلیایی یا TBN یکی از مهم ترین شاخص های به کار رفته در تمامی روغن های پایه است و تاثیر به سزایی در جلوگیری از ایجاد هر نوع رسوب گذاری اسیدی و خورنده در موتورها که بر اثر احتراق و فعالیت موتور ایجاد می شود دارد. میزان خاصیت قلیایی به مرور زمان که عملیات روانکاری قطعات موتور انجام می شود، در حد معمول، استاندارد و با شدت یکنواخت کاهش می یابد؛ اما گاهی دیده می شود که این میزان به طور ناگهان، غیر معمول و بسیار چشمگیری کاهش می یابد که می تواند منجر به بروز خسارات سنگین و حتی جبران ناپذیری شود. این کاهش چشمگیر میزان خاصیت قلیایی یا TBN ناشی از دلایل زیر می باشد:
زمانی که خاصیت قلیایی روغن به طور معمول و استانداردی کاهش یابد، باید روغن موتور تعویض گردد، تا از آسیب رسیدن به موتور و ایجاد خسارات سنگین و بعضاً جبران ناپذیر،جلوگیری به عمل آید؛ اما چگونه به این نکته پی ببریم؟
یکی از راه هایی که می توان به میزان عمر باقی مانده روغن و زمان تعویض آن پی برد، مشاهده میزان تشکیل لجن و رسوبات وارنیش (رسوبات براق، سخت و نازک) در مدار یا همان مسیر روغن رسانی موتور است.
پیشنهاد مطالعه: تشخیص روغن موتور اصل از تقلبی
روغن هیدرولیک را می توان یکی از اصلی ترین روان کننده ها و سیالات موجود در خودروهای مدرن و جدید دانست.
چگونگی انتخاب روغن موتور مناسب برای هر فصل است که این انتخاب تا حد زیادی به میزان و نوع روغن مورد استفاده بستگی دارد،اصولا روغن موتور با ویسکوزیته آن سنجیده می شود که در این صورت می توان متوجه شد که یک روغن موتور چقدر غلیظ یا رقیق است. هر چه میزان ویسکوزیته بیشتر باشد روغن غلیظ تر است و به آرامی جریان می یابد. در فصل بهار و تابستان به دلیل بالا بودن دمای هوا...
آگاهی از اینکه نقطه ریزش یا pour point چیست، برای پالایشگاه‌ها و کارخانجات نفتی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. به طور کلی به پایین‌ترین و حداقل دمایی که یک مایع نفتی یا روغنی می‌تواند در شرایط معینی روان و جاری شود، نقطه ریزش می‌گویند.
وقتی فیلتر روغن آسیب دیده باشد و به درستی کار نکند، عملکرد خودرو کاهش می‌یابد. در این شرایط، ممکن است چراغ روغن در پشت آمپر روشن شود و به راننده هشدار داده شود که باید متوقف شود. اگر فشار کمی نباشد، ممکن است چراغ توقف و چراغ روغن به اندازه زیادی روشن نشود
روغن دنده به عنوان مهمترین روغن هایی است که برای سیستم گیربکس خودرو از آن استفاده می کنند. این روغن بر اساس نوع سیستم خودرو به دو نوع روغن های دنده اتوماتیک و روغن های دنده دستی تقسیم می شود
یکی از مشکلاتی که رانندگان ماشین ها با آن مواجه می شوند، روغن سوزی موتور ماشین است. علت روغن سوزی موتور ماشین می تواند به موارد گوناگونی مرتبط باشد
یک خودرو برای اینکه بتواند عملکرد درستی داشته باشد نیاز شدید به روغن دارد. در واقع این روغن است که کمک می کند تا قطعات مختلف خودرو دچار زنگ زدگی و سایش نشده و به شکل کاملا بهینه وظایف خود را انجام دهند.
خودرو برای عملکرد درست نیاز به سیالاتی همچون آب، روغن و سوخت دارد. هر کدام از این موارد در جایگاه خود نقشی حیاتی را برای خودرو ایفا می کنند. افت کیفیت یا کمبود هر کدام می تواند خودرو را با مشکلات عدیده ای روبرو کند.
این روغن به طور مستقیم بر روی کارکرد فرمان خودرو تاثیر می گذارد و چرخاندن و به حرکت درآوردن آن را بسیار آسان و راحت می کند. بنابر این توضیحات می توان گفت انتقال قدرت و روان تر کردن فرمان خودرو از مهم ترین وظایف روغن هیدرولیکی است.
روغن موتور، یک نوع ماده شیمیایی است که برای ارتقا کیفیت عملکرد خودرو، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده مهم، در حال حاضر در انواع مختلفی به بازار عرضه می‌شود.