سطح کیفی روغن موتور یا API چیست

روغن موتور، یک نوع ماده شیمیایی است که برای ارتقا کیفیت عملکرد خودرو، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده مهم، در حال حاضر در انواع مختلفی به بازار عرضه می‌شود. به همین دلیل نیز بررسی کیفیت آن برای مصرف کننده نسبت به گذشته کمی سخت‌تر شده است و نیاز به تخصص دارد. از این رو ما قصد داریم در ادامه به طور مفصل در مورد نحوه تعیین سطح کیفی این ماده صحبت کنیم و روش خرید یک روغن موتور استاندارد و مرغوب را به شما بیاموزیم. پیشنهاد می‌کنیم که تا پایان با ما همراه باشید تا بیشتر با این ماده حیاتی آشنا شوید و زمانی که برای خرید آن به بازار مراجعه می‌کنید، بتوانید بهترین نوع آن را انتخاب کنید.

انواع سطح کیفی روغن موتور

یکی از بهترین روش‌هایی که برای کنترل کیفیت یک روغن موتور وجود دارد، بررسی نمادها و علائمی است که روی قوطی این محصول درج می‌شوند. از این رو، ما در این قسمت برخی از نمادهایی که برای معرفی یک روغن موتور مورد استفاده قرار می‌گیرند را، برای شما شرح می‌دهیم و آن‌ها عبارتند از:

CA

یکی از معروف‌ترین نمادهایی که روی قوطی‌های روغن موتور درج می‌شود، نماد CA است. اين نماد یعنی روغن موتور مورد نظر شما حاوی مواد پاک‌کننده و ضدخوردگی است و برای موتورهای دیزلی طراحی شده است.

CB

مفهوم نماد CB اين است كه روغن موتوري كه انتخاب کردید، دارای گوگرد است. این نوع روغن موتور برای خودروهایی طراحی شده که موتور آن‌ها دیزلی است و در طول سال‌های 1949 تا 1960 به بازار عرضه شده‌اند.

CD

یکی دیگر از عبارت‌هایی که برای معرفی یک روغن موتور مورد استفاده قرار می‌گیرد، عبارت CD است. اين عبارت پر کاربرد یعنی روغن موتور مد نظر شما مواد افزودنی، ضدخوردگی، ضد سایش و پاک‌کننده دارد و برای موتورهای دیزلی سوپر سارژ مناسب است.

SC

این نماد، یعنی روغن موتور شامل مواد افزودنی ضدخوردگی و ضدسایش است و برای خودروهای بنزینی می‌توان از آن استفاده کرد.

SJ

یکی دیگر از نمادهایی که برای معرفی کردن یک روغن موتور مورد استفاده قرار می‌گیرد، SJ است. بد نیست بدانید که این عبارت فقط روی روغن‌ موتورهای باکیفیتی که برای خودروهای بنزینی طراحی شده‌اند، درج می‌شود و مفهوم آن نیز این است که محصول درون ظرف ممتاز است و کیفیت بالایی دارد.

SL 

نماد بعدی SL است که نشانگر کیفیت بالای روغن است و روی ظرف محصولاتی که بر حسب استاندارد API ساخته شده باشند، نوشته می‌شود.

SH

یکی دیگر از نمادهایی که روی ظرف روغن موتورها ثبت می‌شود، نماد SH است. این نماد یعنی محصول درون ظرف حاوی مقدار زیادی مواد افزدونی است و طبق استانداردهای سازمان محیط زیست ساخته شده است. 

انواع استانداردهای روغن موتور 

تاکنون برای طراحی و ساخت روغن موتور، استانداردهای متعددی طراحی شده که مهم‌ترین آن‌ها به شرح ذیل است:

• استاندارد آمریکایی API
• استاندارد اروپایی ACEA
• استاندارد ژاپنی JASO
• استاندارد روسی GOST و AAE

 بد نیست بدانید که کشف فرمول‌های مختلف برای ساخت روغن موتور، همان قدر که به ارتقا کیفیت این محصول کمک کرده، باعث سخت‌ شدن خرید آن هم شده است. به همین دلیل ما بر خود واجب می‌دانیم که در این خصوص یک نکته‌ای را به شما گوشزد کنیم و آن نکته این است که بهترین راه برای این که بدانید از چه روغن موتوری باید استفاده کنید، این است که به دفترچه راهنمای روغن موتور ماشین‌تان مراجعه کنید و طبق دستوراتی که در آن آمده است، عمل کنید. توجه داشته باشید که روغن موتوری که در آن دفترچه ذکر شده است، با توجه به ساختار و سیستم‌های خودرو‌ شما ساخته شده و از همه لحاظ با آن سازگاری دارد. شک نکنید که با رعایت کردن این نکته کوچک هم عمر مفید خودروتان به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش پیدا می‌کند هم مصرف سوخت آن، بهینه می‌شود.

همچنین می توانید برای مطالعه بیشتر درباره استانداردهای روغن موتور به بلاگ اروند شهاب  مراجعه کنید

طبقه بندی سطح کیفی روغن موتور براساس  API :

انواع مختلف از موتور های تولید شده باید توسط ماده ای به نام روغن موتور روانکاری شوند. روغن موتور می تواند از آسیب به قطعات خودرو جلوگیری کرده و باعث عملکرد بهینه و درست و بالا رفتن طول عمر موتور شود. به همین دلیل شناخت و انتخاب روغن موتور مناسب با خودرو، امری بسیار مهم و حیاتی است. مواد افزودنی در موتور خودرو ها مانند روغن موتور دارای سطوح مختلفی از کیفیت هستند. معروف ترین استاندارد برای کیفیت روغن موتور ها API می باشد که توسط انستیتو نفت آمریکا ایجاد شده است. این استاندارد کد بندی های مختلفی دارد که شامل API C، API F، API S و غیره می باشد. درست است که این استاندارد ها ثابت نبوده و دائما در حال تغییر و بروز رسانی هستند، اما شناخت آن ها اهمیت زیادی در انتخاب روغن موتور مناسب دارد. ما در این مطلب قصد داریم در مورد ویژگی های روغن موتور ها با این سطوح از کیفیت و خرید روغن موتور های اصلی مطالبی مهم در اختیارتان قرار دهیم. چنانچه شما در پی یافتن اطلاعاتی مهم در این زمینه هستید، خواندن این مطلب را از دست ندهید. 

API C استاندارد سطح کیفی روغن موتور های دیزلی:

به طور کلی می توان گفت API نشان دهنده این موضوع است که یک روغن موتور تا چه حد توانایی آنتی اکسیداسیون داشته و می تواند روانکاری موثری داشته باشد. API مشخص می کند که روغن موتور تا چه حد می تواند عمر مفید موتور را افزایش داده و موتور را برای مدت طولانی تمیز نگه دارد. توانایی ضد سایشی، توانایی بازدارندگی لجن و سازگاری با محیط زیست از پارامتر های یک روغن موتور خوب و با کیفیت است. جالب است بدانید استاندارد API به صورت دو بخشی می باشد. بخشی از آن که با حروف اختصاری C، S و غیره نوشته می شوند، اشاره به نوع خودرو ها و موتور های مناسب برای آن روغن موتور می کند. به عنوان مثال حرف C در این کلمه اختصاری نشان دهنده روغن موتور های مناسب برای خودرو ها و موتور های دیزلی است. 
حرف S نیز بیانگر روغن موتور های مناسب برای خودرو ها و موتور های بنزینی است. معمولا سطح کیفیت روغن موتور های دیزلی در استاندارد API از حرف A آغاز می شود و تا حرف K خاتمه پیدا می کند. بنابراین کلمه API CA به معنی پایین ترین سطح کیفیت روغن موتور های دیزلی است. از طرف دیگر موتور های دیزلی شامل انواع دو زمانه و چهار زمانه هستند که با عدد 2 و 4 نشان داده می شوند. به طور مثال API CK-2 به معنی بالاترین سطح کیفیت روغن موتور های دیزلی دو زمانه است. در ادامه به عنوان نمونه به شرح ویژگی های اصلی برخی از سطوح کیفی روغن موتور های دیزلی می پردازیم:

طبقه بندی سطح کیفی روغن موتور های دیزلی بر اساس (API C)

• API CK-4: روغن موتورهایی که در این سطح از کیفیت قرار دارند، عملکردی بسیار عالی داشته و موتور های دیزلی با کیفیت بالا باید از این روغن موتورها استفاده کنند. 
• API CJ-4: کیفیت این روغن موتورآنقدر بالا است که می توان از آن درموتورهایی که به روغن هایی با سطوح بالایی از کیفیت نیاز دارند هم استفاده کرد. 
• API CI-4: این روغن موتور برای موتورهای دیزلی چهار زمانه با دور موتور بالا مناسب است. 
• API CF-2: این دسته از روغن موتور ها تقریبا منسوخ شده اند. به این معنی که برای موتور هایی که بعد از سال 2009 تولید شدند، به هیچ عنوان مناسب نبوده و کارایی ندارند. خودرو های به روز باید از روانکار هایی با استاندارد های به روز هم استفاده کنند. 
• API CH-4: این سطح کیفی از روغن موتور های دیزلی، برای موتورهای دیزلی چهار زمانه ای مناسب بوده که دور موتور بالایی دارند. این روغن موتور مطابق استاندارد های انتشار آلایندگی در سال 1998 تولید شده است.

API F استاندارد نسل جدید روغن موتور های دیزلی:

در سال 2017 طبقه بندی و دسته بندی جدید از استاندارد API معرفی شد که تحت عنوان مصرف بهینه سوخت بوده و با حرف F نشان داده می شود. نسل جدید روغن موتور های دیزلی حتما این سطح از کیفیت را دارا هستند. به عنوان نمونه موتور های دیزلی چهار زمانه با دور موتور بالا باید از روغن هایی با سطح کیفی API FA-4 استفاده کنند که مطابق استاندارد انتشار گاز های گلخانه ای معرفی شده اند. در انتخاب و تهیه روغن موتور باید نهایت دقت را داشته باشید. به دلیل این که روغن موتور به عنوان یک روانکار عمل می کند. روغن موتور با کیفیت می تواند مانع از فرسایش قطعات خودرو شما شده و عمر موتور را طولانی کند. 
همچنین انتخاب روغن موتور با کیفیت برای موتور های جدید می تواند مصرف سوخت را کاهش داده و آسیب کمتری به محیط زیست وارد کند. توجه داشته باشید در برخی از موتور ها می توانید روغن موتوری با کیفیت بالاتر هم استفاده کنید. اما هرگز نمی توانید در موتور های با قدرت بالا از روغن موتوری با سطح کیفی پایین استفاده کنید. سطح کیفی این روغن موتور ها انقدر بالا است که خودرو هایی که روغن هایی با سطوح CI-4، CI-4 PLUS، CJ-4، CK-4 و CH-4  را نیاز دارند نمی توانند از آن استفاده کنند. هنگام انتخاب، خرید و مصرف روغن موتور بهتر است به دفترچه راهنمای موتور مورد نظر توجه کرده و از روغن موتوری استفاده کنید که به استفاده از آن توصیه شده است.

 
API S استاندارد سطح کیفی روغن موتور های بنزینی:

همانطور که پیشتر گفته شد حرف S در استاندارد API روغن موتور ها، نشان دهنده این است که روغن موتور مخصوص موتور ها و خودرو های بنزینی است. کیفیت این روغن موتور ها از سطوح مختلفی برخوردار بوده است. این سطوح از حرف A شروع می شود و تا حرف P ادامه خواهد داشت. بنابراین روغن موتور های بنزینی دارای API SA دارای پایین ترین سطح از کیفیت هستند و روغن موتور های بنزینی دارای API SP از بالاترین و جدید ترین سطح کیفیت برخوردار هستند. طبیعتا آخرین نوع از روغن های با کیفیت که برای خودرو ها و موتور های بنزینی ساخته می شوند، دارای API SP خواهند بود و حفاظت بیشتری از موتور فراهم می کنند. مصرف سوخت را کاهش داده و با خودرو های جدید کاملا مناسب و سازگار هستند.

طبقه بندی انواع روغن موتورهای بنزینی بر اساس (API)

• API SN-PLUS:

این روغن موتور ها کاملا جدید بوده و بالاترین سطح از کیفیت و تکنولوژی را دارا هستند. موتور های توربو شارژ برای جلوگیری از احتراق پیش رس باید از این نوع روغن ها استفاده کنند. 

• API SN:

این دسته از روغن موتور های بنزینی برای تمامی موتور ها و خودرو هایی که از سال 2010 به بعد تولید شده اند، کاربرد دارند. روغن موتور هایی که دارای این سطح از کیفیت هستند، مانع از رسوب گذاری قطعات خودرو می شوند. مقاومت بالایی نسبت به اکسیداسیون داشته و عملکرد موتور را در دمای پایین بهتر می کنند. علاوه بر همه این مزیت ها، روغن موتور بنزینی API SN می تواند در کاهش مصرف سوخت و صرفه جویی در آن بسیار موثر باشد. 

• API SL:

موتور هایی که در سال های 2002 الی 2005 ساخته شده اند، بهتر است از این روغن موتور ها استفاده کنند. این دسته از روغن موتور ها همه مواد افزودنی مورد نیاز این موتور ها را دارند. از نظر سازگاری با محیط زیست هم این روغن سازگاری بالاتری دارد. از این روغن می توان در مواردی که استفاده از سطوح پایین تر توصیه شده نیز استفاده کرد. 

• API SJ:

موتور هایی که در سال های بین 1997 تا 2001 ساخته شده اند، می توانند از روغن موتور بنزینی API SJ استفاده کنند. این روغن در حال حاضر بسیار کم مصرف می شود و تقریبا می توان گفت در حال منسوخ شدن است. به دلیل این که این روغن موتور نمی تواند به طور کامل از موتور ها در برابر لجن، اکسیداسیون و سایش قطعات موتور حفاظت و مراقبت کند. 

• API SH:

این سطح از روغن موتور های بنزینی تقریبا منسوخ شده است. این روغن دارای خواص ضد اکسایش، ضد خوردگی و ضد زنگ زدگی بوده اما از نظر مسایل محیط زیستی دارای مشکلاتی بوده است. 

• API SG:

این سطح از روغن موتور ها هم منسوخ شده هستند. به دلیل این که از موتور ها در برابر لجن و اکسیداسیون و سایش موتور ها مراقبت و محافظت نمی کردند. به همین دلایل استفاده از آن ها در موتور هایی که از سال 1988 به بعد ساخته و تولید شده اند، ممنوع است. 

• API SD:

یکی دیگر از روغن های منسوخ شده در این سطح از کیفیت API SD  است. این روغن به دلیل این که دارای مقدار کمی ماده افزودنی ضد زنگ است، نمی تواند از موتور ها محافظت خوبی کند. اگر از آن در موتور های بنزینی ساخته شده بعد از سال 1971 استفاده شود، موجب اختلال در عملکرد خودرو و یا آسیب به موتور خواهد شد. 

API SP سطح کیفی روغن موتور بنزینی:

همانطور که سیستم موتور ها دائما در حال تغییر و پیشرفت است، روغن موتور ها هم به عنوان یک روانکار باید دائما در حال تغییر و یا به عبارتی بروز رسانی باشند. به همین خاطر طبقه بندی استاندارد کیفی روغن موتور ها همیشه نیز در حال تغییر است. استاندارد روغن موتور ها با سرعت بالایی تغییر می کند و موارد جدیدی در تعیین سطح کیفیت آن ها در نظر گرفته می شود. به عنوان مثال در صنعت ساخت خودرو به دلیل قوانین جدید که در زمینه گازهای گلخانه ای و یا کاهش مصرف سوخت به وجود آمده، تغییراتی زیادی ایجاد شده است. موتور هایی که امروزه ساخته می شوند شاید شباهت کمی به موتور های چند سال پیش داشته باشند. به همین دلیل روغن موتور ها هم باید طبق تکنولوژی و نیاز موتور های جدید ساخته شوند. خودروسازان برای خودرو ها و موتور های جدید به دنبال روغن موتوری بودند که کیفیت لازم را داشته باشد. برای این کار استاندارد جدید سطوح کیفی به وجود آمد. سه استاندارد جدید که تدوین شدند شامل؛ استاندارد های ILSAC GF-6A، ILSAC GF-6B و API SP می باشند. تفاوت این سطوح کیفیت دردرجه گرانروی آن ها می باشد. روغن موتور بنزینی API SP نسبت به سایر سطوح، کیفیت و عملکرد بهتری دارد. از مزیت های این روغن موتور می توان به موارد زیر اشاره کرد: 

مزیت های روغن موتور API SP

• جلوگیری از ایجاد پدیده احتراق پیش رس با سرعت کم
• قدرت بالا در محافظت از موتور ها در برابر سایش 
• محافظت از موتور در برابر ساییدگی
• جلوگیری از اکسیداسیون
• جلوگیری از ایجاد رسوب در قطعات موتور
• جلوگیری از ایجاد لجن و وارنیش به مرور زمان
• بالا بردن کیفیت عملکرد موتور های بنزینی
• افزایش طول عمر مفید موتور های بنزینی
• کاهش مصرف سوخت در خودرو های سواری و کامیون های بنزینی
• سازگار با سیستم کاهش انتشار آلاینده های محیطی که در موتور های جدید تعبیه شده است.

همه این ویژگی ها در کنار هم باعث شده است اکثر خودروسازان این روغن موتور را برای روانکاری موتور های تولید شده توصیه می کنند. 

تعیین سطح کیفی روغن موتور مناسب با خودرو (بنزینی و دیزلی)

تعیین سطح کیفیت روغن موتور مورد نیاز برای خودرو، عموما به عهده خودروسازان و طراحان موتور های دیزلی یا بنزینی می باشد. اما انتخاب و تهیه آن به عهده مصرف کنندگان و تعمیرکاران خودرو ها است. مطمئن ترین راه برای انتخاب روغن موتور مناسب، مراجعه به دفترچه راهنمای خودرو و یا افراد ماهر و با تجربه است. معمولا در دفترچه راهنمای خودرو ها نوع روغن موتور مصرفی خودرو پیشنهاد می شود. در مواقعی شما می توانید از روغن هایی با کیفیت بالاتر از آن روغن معرفی شده هم در موتور خود استفاده کنید. اما هیچ وقت سعی نکنید از روغن موتوری پایین تر از آن سطح در خودروی خود استفاده کنید. چون این کار در طول زمان باعث آسیب رساندن به قطعات خودرو به دلیل فرسایش و یا رسوب گذاری خواهد شد و در نتیجه عملکرد خودرو و طول عمر موتور آن را کاهش خواهد داد.
 به صورت تخصصی می توان گفت در انتخاب روغن موتور مناسب با هر موتور باید به دو شاخص توجه کرد. اول شاخص گرانروی روغن موتور SAE و دوم شاخص سطح کیفی روغن موتور یا همان API. هر دوی این شاخص ها در دفترچه راهنمای خودرو مشخص شده هستند. به راحتی با مراجعه و مطالعه دفترچه راهنمای خودروی مورد نظرتان می توانید روغن موتور مناسب با آن را تهیه کنید. چنانچه دفترچه راهنمای خودرو را در اختیار ندارید، می توانید از نمایندگی های شرکت سازنده آن کمک گرفته و یا به تعمیرکاران و مکانیک های ماهر در زمینه تعویض روغن آن مدل از ماشین مراجعه کنید. به هر حال هیچ وقت بدون تحقیق و شناسایی نوع روغن موتور مناسب با موتور خودروی خود اقدام به تعویض روغن موتور نکنید.

نکات مهم در خرید روغن موتور با کیفیت

برای این که روغن موتور اصل و با کیفیتی را خریداری کنید و نتیجه خوبی را داشته باشید، بهتر است برخی نکات را در هنگام خرید آن مدنظر قرار دهید. اولین و مهمترین نکته انتخاب فروشگاه های معتبر و یا نمایندگی های مجاز فروش روغن موتور های با کیفیت است. برند های مختلفی در زمینه تولید روغن موتور فعالیت می کنند. بهتر است قبل از خرید در مورد شرکت های سازنده این روغن موتور ها جستجو و تحقیق کنید. در هنگام تعویض روغن به مشخصات ظاهری روغن مورد نظر دقت داشته باشید. به عنوان مثال روغن موتور اصل بوی خاصی ندارد اما روغن های تقلبی بوی تند و بدی دارند. همچنین روغن موتور های اصل بی رنگ و شفاف هستند. بعد از مصرف شدن به دلیل این که تمام آلودگی های موتور را به خود جذب می کنند، سیاه می شوند. 
هولوگرام و ویژگی های روغن موتور که بر روی ظرف آن نوشته شده است را مطالعه کنید. سطح کیفیت روغن موتور انتخاب شده را با روغنی که در دفترچه راهنمای خودرو توصیه شده است، مطابقت دهید. برای این که موتور خودروی شما عملکرد بهتری داشته و عمر طولانی تری داشته باشد، بهتر است طبق برنامه و زمان بندی مشخص اقدام به تعویض روغن موتور آن کنید. قبل از اقدام به تعویض روغن موتور بهتر است از مراکز دیگر هم استعلام قیمت داشته باشید. در این صورت متوجه اصل و تقلبی بودن روغن موتور مصرفی خود خواهید شد. به یاد داشته باشید روغن موتور های تقلبی معمولا ارزان تر از روغن های اصل فروخته می شوند. 

روغن موتور های اصل را از کجا بخریم؟

همانطور که می دانید استفاده از روغن موتور برای سلامت و عملکرد درست موتور، واجب و ضروری است. بنابراین همه افرادی که خودرو های مختلفی اعم از بنزینی یا دیزلی دارند، باید به صورت دوره ای اقدام به تعویض روغن موتور خود کنند. از طرفی تهیه روغن اصل و با کیفیت نیز یکی از موارد قابل توجه است. برای این که روغن اصل را تهیه و استفاده کنید، بهتر است به نمایندگی شرکت های تولید کننده خودرو در شهر خود مراجعه کنید. با توجه به بالا رفتن قیمت روغن موتور های اصل، بازار تقلب و کلاهبرداری هم زیاد شده است. افراد سود جو با استفاده از ظرف روغن های استفاده شده و ریختن روغن های تقلبی در داخل آن ها، اقدام به فروش روغن های بی کیفیت می کنند. بنابراین بهترین کار این است که به مراکز معتبرکه مورد اعتماد برای این کار مراجعه کنید که یکی از این مراکز،شرکت اروند شهاب می باشند. 

مطالب مرتبط: تشخیص روغن موتور اصل از تقلبی

نحوه خرید روغن موتور باکیفیت 

پیشنهاد می‌کنیم که اگر قصد خرید روغن موتور را دارید، برای انجام این کار حتماً به نمایندگی‌ها و فروشگاه‌های معتبر مراجعه کنید تا بتوانید بهترین روغن موتور را با قیمتی مناسب خریداری کنید و از تخفیف‌های ویژه‌ای که توسط این مراکز ارائه می‌شود، بهره‌مند شوید.
البته، از آن جایی که در حال حاضر برندهای زیادی در حوزه طراحی و ساخت روغن موتور فعالیت می‌کنند، توصیه ما این است که قبل از این که گزینه‌ای را انتخاب کنید حتماً با کارشناس ما در اروند شهاب مشورت کنید و از او راهنمایی بگیرید. زیرا اگر به دلیل نداشتن اطلاعات کافی، نتوانید گزینه درستی را انتخاب کنید قطعات خودروتان خیلی زودتر از آن که فکرش را کنید فرسوده می‌شوند. در این صورت شما باید هزینه‌های سنگینی را در ازای خرید قطعات جدید بپردازید و بسیار ضرر می‌کنید. این در حالی است که با انتخاب یک روغن موتور مناسب و باکیفیت درصد استهلاک قطعات خودرو شما به حداقل می‌رسد و دیگر از هزینه‌های هنگفتی که مدام بابت خرید و تعمیر قطعات خودرو، پرداخت می‌کنید، خبری نیست.